Του Κώστα Ράπτη, capital.gr
«Το 1964 δεν υπήρξε παρά μόνο ένας άγνωστος Τούρκος που μας υποστήριξε δημοσίως: είχε γράψει στην στήλη των αναγνωστών της εφημερίδας Hürriyet, ότι αυτό που γίνεται εις βάρος των Ρωμιών είναι ένα αίσχος – για να δεχθεί οχετό υβρεολογίου από άλλους αναγνώστες και να υποχρεωθεί μετά λίγες μέρες να ανακαλέσει.
Επίσης, μία φορά ο αριστερός δημοσιογράφος Çetin Altan έγραψε κατά τις καμπάνιας “Πολίτη, μίλα μόνο τούρκικα!”. Και μόνο αυτό δείχνει την τότε επικρατούσα ατμόσφαιρα.
Σήμερα, πάλι, είναι αρκετές δεκάδες χιλιάδες είναι αυτοί που σηκώνουν τη φωνή τους και μιλάνε». Πενήντα χρόνια ακριβώς μετά τις απελάσεις του 1964 που αποτέλεσαν το μοιραίο πλήγμα κατά της ελληνικής μειονότητας της Πόλης, ο πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών, καθηγητής Νικόλας Ουζούνογλου περιγράφει στο capital.gr, τις αλλαγές στην τουρκική κοινωνία που επιτρέπουν και στην ομογένεια μια περισσότερο αποφασιστική διεκδίκηση της επανόρθωσης των εις βάρος της αδικιών.
Το βασικό άρθρο του καταστατικού της Ομοσπονδίας, η οποία ιδρύθηκε το 2006, είναι απλό: στόχος είναι η συνέχιση και αναζωογόνηση της ελληνικής παρουσίας στην Πόλη, με βάση το καθεστώς της Συνθήκης της Λωζάνη. Η δε επιχειρηματολογία είναι σαφής: «Αυτά που συνέβησαν στην κοινότητά μας είναι προβλήματα που αντιμετωπίσθηκαν από πάρα πολλούς πολίτες της Τουρκίας, στον βαθμό που το κράτος απείχε από τις αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», όπως αναφέρει ο κ. Ουζούνογλου.
Η κύρια διεκδίκηση για τους απελαθέντες αφορά το περιουσιακό, όπου υφίστανται προσκόμματα ακόμη και μετά την κατάργηση του μυστικού διατάγματος του 1964, καθώς η Κωνσταντινούπολη και πολύ περισσότερο η Ίμβρος και η Τένεδος θεωρούνται παραμεθόριες περιοχές, όπου δεν επιτρέπεται η ιδιοκτησία γης από αλλοδαπούς ορισμένων κρατών και μεταξύ αυτών της Ελλάδος, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να είναι ευκολότερη λ.χ. η αγορά γης από Έλληνα υπήκοο στην Άγκυρα. Για δε τα κληρονομικά δικαιώματα, καταλυτική υπήρξε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για υπόθεση ελληνίδας κληρονόμου το 2009.
Επρόκειτο για Ελληνίδα υπήκοο η οποία υιοθετήθηκε τη δεκαετία του ‘50 από οικογένεια Ρωμιών Τούρκων υπηκόων, ιδιοκτητών δύο πολυκατοικιών στο Πέραν. Οι κληρονόμοι της μετά την άρση του διατάγματος προχώρησαν σε μεγάλο δικαστικό αγώνα ο οποίος κατέληξε στο Στρασβούργο όπου δικαιώθηκαν με αποζημίωση 5 εκατ. ευρώ.
Όμως ο μεγάλος όγκος των Κωνσταντινουπολιτών ήταν οι Τούρκοι υπήκοοι και εδώ η διεκδίκηση αφορά τη δυνατότητα της δεύτερης και τρίτης γενιάς να ανακτήσουν την τουρκική υπηκοότητα.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των αρρένων ομογενών που ήσαν νεώτεροι των 20 ετών κατά τη «μεγάλη έξοδο του 1964 ή γεννήθηκαν μετέπειτα στην Ελλάδα και αλλού έχασαν την τουρκική ιθαγένεια εφόσον δεν υπηρέτησαν στον τουρκικό στρατό. Το αποτέλεσμα είναι η πλειοψηφία των γεννηθέντων στην Πόλη ελληνορθοδόξων που διατηρούν την τουρκική υπηκοότητα να είναι γυναίκες προχωρημένης ηλικίας.
Εκτιμάται ότι σε όλο τον κόσμο ζουν περίπου 40.000 Ρωμιοί/ές τουρκικής υπηκοότητας και άλλοι 100.000 που την έχουν απολέσει. Επιπλέον, όσοι είχαν γεννηθεί από το 1963 έως το 1981 δεν μπορούσαν να πάρουν υπηκοότητα από την πλευρά της μητέρας. Αυτό ήρθη πρόσφατα, όπως και η σύνδεση της υπηκοότητας με την εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων, με αποτέλεσμα να μπορεί κανείς, ακόμη και αν είχε διαγραφεί, να αποκτήσει την υπηκοότητα μέσα σε δύο-τρεις μήνες, αφού υποβάλλει αίτηση στο αρμόδιο τουρκικό προξενείο.
Όμως για τους άνδρες εγείρεται το ζήτημα το αντισηκώματος της στρατιωτικής θητείας, διότι στην Τουρκία δεν υπάρχει όριο ηλικία στράτευσης και κανείς θεωρείται ανυπότακτος ακόμη και στην ηλικία των 70 ετών. «Ως ομοσπονδία» αναφέρει ο κ. Ουζούνογλου «ζητούμε ειδική ρύθμιση για τις περιπτώσεις όσων έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό ή εξαναγκάσθηκαν σε φυγή, διότι το αντισήκωμε των 6.000 ευρώ είναι πολύ υψηλό». Ούτως ή άλλως επιτρέπεται πλέον στην Τουρκία η διπλή υπηκοότητα και αναγνωρίζεται ως ισότιμη η θητεία στον ελληνικό στρατό (εφόσον πρόκειται για νατοϊκή χώρα).
Ο κύριος συνομιλητής για αυτά τα ζητήματα είναι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. «Έχω δει τρεις φορές τον Ahmet Davutoğlu: προσπαθεί να δώσει την εικόνα ότι η χώρα του έχει αλλάξει ραγδαία και διορθώνει τα λάθη της και παροτρύνει και την Ελλάδα να κάνει το ίδιο. Αλλά όταν ερωτάται από πού και ως πού θέτει λ.χ. το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης ως διμερές, ουσιαστικά δεν απαντάει» μας αναφέρει ο κ. Ουζούνογλου. Και συμπληρώνει:
«Στο θέμα των υπηκοοτήτων υπάρχει πάντως μια ευκαμψία. Εμείς ζητάμε όμως οργανωμένη υποστήριξη για παλιννόστηση των Ρωμιών, όπως έκαναν από ηθική υποχρέωση οι Γερμανοί με τους Εβραίους. Έχουμε θέσει το ζήτημα και στην Ε.Ε. και αναμένουμε απαντήσεις. Διεκδικούμε επίσης την πολύτιμη βιβλιοθήκη του ονομαστού Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως που κατασχέθηκε το 1925. Η τουρκική πλευρά δηλώνει ότι έχει αναθέσει το θέμα προς μελέτη».
Αν οι διεκδικήσεις αυτές ευοδωθούν, θα πρόκειται για σημαντική δικαίωση των ανθρώπων που έζησαν για δύο δεκαετίες απολύτως μετέωροι, αφού και η Ελλάδα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 αρνούνταν να τους προσφέρει υπηκοότητα, αλλά ακόμη και άδεια εργασίας.
capital.gr
.
..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου