άρθρο "ECONOMIST"
Μια έξοδος από το ευρώ θα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο δεν είναι αδύνατη. Η Ελλάδα, ως η χώρα που ξεκίνησε το πρόβλημα, είναι η πιο προφανής υποψήφια για αποχώρηση από το ευρώ.
Όπως σημείωσε πρόσφατα ο Επίτροπος Οικονομικών, Pierre Moscovici, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 45% από τα τέλη του 2009 και η ανεργία είναι σχεδόν 50%.
Αυτή είναι η χειρότερη επίδοση ποτέ από οποιαδήποτε προηγμένη χώρα.
Τώρα απαιτείται μια τρίτη διάσωση για τη χώρα εντός του θέρους, ωστόσο το ΔΝΤ εκτιμά ότι το χρέος της Ελλάδας, που ανέρχεται στο 180% του ΑΕΠ δεν είναι βιώσιμο.
Από την άλλη, οι πιστωτές της ευρωζώνης αρνούνται οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους και η κυβέρνηση της Αθήνας οποιαδήποτε περαιτέρω λιτότητα.
Ακόμα κι έτσι, οι Έλληνες δεν θέλουν να εγκαταλείψουν το ευρώ, ίσως επειδή γι αυτούς έχει καταστεί σαν το Αλκατράζ: μια φυλακή που κρατά τους ανθρώπους, κυρίως καθιστώντας τη διαφυγή πάρα πολύ επικίνδυνη.
Αν υπήρχε συγκεκριμένη διαδικασία για έξοδο από το ευρώ, η ελληνική έξοδος θα μπορούσε να ήταν περισσότερο ελκυστική.
Αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, αν και δύο φορές, το 2012 και το 2015, το γερμανικό υπουργείο οικονομικών είχε ταχθεί υπέρ της αποχώρησης της Ελλάδας.
Τα υφιστάμενα χαρτονομίσματα του ευρώ θα μπορούσαν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται, ωστόσο οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες θα χρεοκοπούσαν και θα επιβάλλονταν αυστηροί έλεγχοι κεφαλαίων, όπως κατά τη διάρκεια της τραπεζικής κρίσης στην Κύπρο το 2013. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρέχει στην Τράπεζα της Ελλάδας ρευστότητα και η ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα ο τουρισμός, θα μπορούσαν να αποκομίσουν γρήγορα μεγάλα οφέλη από μια σημαντική υποτίμηση.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο ενστάσεις για το Grexit.
Η πρώτη είναι η ‘απειλή της μόλυνσης’. Εάν η Ελλάδα φύγει, ο μύθος ότι δεν υπάρχει έξοδος από το ευρώ θα καταρριφθεί αμέσως, οδηγώντας το ενιαίο νόμισμα πιο κοντά σε ένα καθεστώς σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Η δεύτερη ένσταση αφορά στο δυνητικό κόστος του Grexit, όχι μόνο για τη στήριξη των τραπεζών και των ανθρώπων στην Ελλάδα, αλλά και για τις ισορροπίες στην ΕΚΤ, δηλ. τις εισροές και εκροές του ευρώ στα εθνικά τραπεζικά συστήματα.
Στο τέλος του Ιανουαρίου, η Ελλάδα και η Ιταλία είχαν αρνητικά υπόλοιπα άνω των €70 δισ. και των €360δισ. αντίστοιχα, ενώ η Γερμανία είχε πλεόνασμα περίπου €800δισ.
Αν μια χώρα να εγκαταλείψει το ευρώ, αυτές οι ισορροπίες θα μπορούσαν πιθανότατα να αποκρυσταλλωθούν σε πραγματικές (και σίγουρα ανεξόφλητες) αξιώσεις.
Ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν προτείνει ότι η Γερμανία και όχι η Ελλάδα, θα πρέπει να εγκαταλείψει προσωρινά το ευρώ και να επανέλθει αργότερα με υψηλότερη ισοτιμία. Το επιχείρημα είναι ότι τα βαθύτερα αίτια των προβλημάτων του ευρώ είναι η ισχυρή ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και το τεράστιο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της.
Ωστόσο, μια γερμανική έξοδος φαίνεται πολιτικά απίθανη: το θέμα για τις αγορές είναι η παραμονή της Ελλάδας στην Ε.Ε., όχι της Γερμανίας. Πολιτικά ή οικονομικά γεγονότα θα μπορούσαν να ξαναρχίσουν τη συζήτηση για Grexit ανά πάσα στιγμή. Θα ήταν φρόνιμο να υπάρξει προετοιμασία για το χειρότερο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ‘παράπλευρες απώλειες’
Όπως σημείωσε πρόσφατα ο Επίτροπος Οικονομικών, Pierre Moscovici, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 45% από τα τέλη του 2009 και η ανεργία είναι σχεδόν 50%.
Αυτή είναι η χειρότερη επίδοση ποτέ από οποιαδήποτε προηγμένη χώρα.
Τώρα απαιτείται μια τρίτη διάσωση για τη χώρα εντός του θέρους, ωστόσο το ΔΝΤ εκτιμά ότι το χρέος της Ελλάδας, που ανέρχεται στο 180% του ΑΕΠ δεν είναι βιώσιμο.
Από την άλλη, οι πιστωτές της ευρωζώνης αρνούνται οποιαδήποτε ελάφρυνση του χρέους και η κυβέρνηση της Αθήνας οποιαδήποτε περαιτέρω λιτότητα.
Ακόμα κι έτσι, οι Έλληνες δεν θέλουν να εγκαταλείψουν το ευρώ, ίσως επειδή γι αυτούς έχει καταστεί σαν το Αλκατράζ: μια φυλακή που κρατά τους ανθρώπους, κυρίως καθιστώντας τη διαφυγή πάρα πολύ επικίνδυνη.
Αν υπήρχε συγκεκριμένη διαδικασία για έξοδο από το ευρώ, η ελληνική έξοδος θα μπορούσε να ήταν περισσότερο ελκυστική.
Αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, αν και δύο φορές, το 2012 και το 2015, το γερμανικό υπουργείο οικονομικών είχε ταχθεί υπέρ της αποχώρησης της Ελλάδας.
Τα υφιστάμενα χαρτονομίσματα του ευρώ θα μπορούσαν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται, ωστόσο οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες θα χρεοκοπούσαν και θα επιβάλλονταν αυστηροί έλεγχοι κεφαλαίων, όπως κατά τη διάρκεια της τραπεζικής κρίσης στην Κύπρο το 2013. Η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρέχει στην Τράπεζα της Ελλάδας ρευστότητα και η ελληνική οικονομία, ιδιαίτερα ο τουρισμός, θα μπορούσαν να αποκομίσουν γρήγορα μεγάλα οφέλη από μια σημαντική υποτίμηση.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο ενστάσεις για το Grexit.
Η πρώτη είναι η ‘απειλή της μόλυνσης’. Εάν η Ελλάδα φύγει, ο μύθος ότι δεν υπάρχει έξοδος από το ευρώ θα καταρριφθεί αμέσως, οδηγώντας το ενιαίο νόμισμα πιο κοντά σε ένα καθεστώς σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας.
Η δεύτερη ένσταση αφορά στο δυνητικό κόστος του Grexit, όχι μόνο για τη στήριξη των τραπεζών και των ανθρώπων στην Ελλάδα, αλλά και για τις ισορροπίες στην ΕΚΤ, δηλ. τις εισροές και εκροές του ευρώ στα εθνικά τραπεζικά συστήματα.
Στο τέλος του Ιανουαρίου, η Ελλάδα και η Ιταλία είχαν αρνητικά υπόλοιπα άνω των €70 δισ. και των €360δισ. αντίστοιχα, ενώ η Γερμανία είχε πλεόνασμα περίπου €800δισ.
Αν μια χώρα να εγκαταλείψει το ευρώ, αυτές οι ισορροπίες θα μπορούσαν πιθανότατα να αποκρυσταλλωθούν σε πραγματικές (και σίγουρα ανεξόφλητες) αξιώσεις.
Ορισμένοι οικονομολόγοι έχουν προτείνει ότι η Γερμανία και όχι η Ελλάδα, θα πρέπει να εγκαταλείψει προσωρινά το ευρώ και να επανέλθει αργότερα με υψηλότερη ισοτιμία. Το επιχείρημα είναι ότι τα βαθύτερα αίτια των προβλημάτων του ευρώ είναι η ισχυρή ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και το τεράστιο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της.
Ωστόσο, μια γερμανική έξοδος φαίνεται πολιτικά απίθανη: το θέμα για τις αγορές είναι η παραμονή της Ελλάδας στην Ε.Ε., όχι της Γερμανίας. Πολιτικά ή οικονομικά γεγονότα θα μπορούσαν να ξαναρχίσουν τη συζήτηση για Grexit ανά πάσα στιγμή. Θα ήταν φρόνιμο να υπάρξει προετοιμασία για το χειρότερο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ‘παράπλευρες απώλειες’
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου